Engerhafe to jest wieś w Fryzji Wschodniej, w której żyła Elsche („Elli“) Müller (1917-2011), babcia autorki jako młoda kobieta. W 1944 r. został utworzony w Engerhafe obóz zewnętrzny obozu koncentracyjnego Neuengamme. 2200 więźniów musiało w jesiennych i zimowych miesiącach 1944 r. w bardzo nieprzyjaznych warunkach kopać  głębokie rowy pancerne. 188 mężczyzn nie przeżyło swego pobytu w Engerhafe. Ich nazwiska są wygrawerowane na tablicach pamiątkowych, które stoją na cmentarzu w Engerhafen. Elli Müller wraz z postępującym wiekiem opowiadała często o obozie koncentracyjnym. W 2005 r. odwiedziły ona i jej wnuczka cmentarz i otkryły nazwiska. Z tej wizyty powstał tekst „Nazwiska w Fryzji Wschodniej“. W międzyczasie odbyły się spotkania z potomkami tych 188. Autorka jest wdzięczna za każdą wskazówkę odnośnie historii życiowych lub nazwisk z rodzin tych mężczyzn. Było *

 

 

 

64 Polaków:

 

 

 

Josel ABRAMOWITSCH * 5. Mai 1904

 

Józef AMBROZIAK  - robotnik rolny * 12 marzec 1912 Słowiki, Powiat Random

 

Józef BOBROWSKI - ślusarz * 5 grudnia 1917 Gródek, Powiat Sokołów

 

Tadeusz BŁARZEJEWSKI - mistrz hydraulik * 27 październik 1900 Ulasek, Powiat Warszawa

 

Edward BOGUCKI - rolnik i pracownik umysłowy * 8 października 1901 Warszawa

 

Władysław CAPANDA - ślusarz * 8 czerwca 1912 wieś Jol

 

Eljasz CHAJET * 1 maja 1908

 

Albin CHMIELEWSKI - technik * 9 czerwca 1917 Kosenan

 

Jan DAWIDOWSKI * 26 listopada 1904

 

Wladimir DYMITROW * 1 maja 1922

 

Jerzey DYBOWSKI - fotograf  * 27 marca 1919 Warszawa

 

Eugeniusz DREZNER - urzędnik * 5 sierpnia 1923 Warszawa

 

Henryk GODLEWSKI - szewc *6 lutego 1900 Wychódźc

 

Stanisław GOŁASZEWSKI * 18 sierpnia 1907

 

Edward GREGOREK - ślusarz *13 stycznia 1924 Warszawa

 

Tomasz Edward GRUCA - murarz * 7 marca 1889 Tarnogród, Powiat Lublin (albo * 07.03.80)

 

Chaim ISKOLSKI - mistrz piekarz * 20 maj 1904

 

Saul IZER - instalator * 20 lipca 1906 w Wilnie

 

Władysław JASIŃSKI - nauczysiel sportu * 7 października 1885 Warszawa (albo *07.10.95)

 

Władysław LENARCZYK - pracownik biurowy * 6 kwietnia 1911 Staszów

 

Leon KARALUCH - murarz * 25 lipca 1915 Warszawa

 

Kazimierz KIERZKOWSKI  * 1 marca 1895

 

Antoni KŁOSIŃSKI - robotnik *27 lipca 1897 Przybojewo, Powiat Warszawa

 

David KOTON * 19 września 1909

 

Bronisław KRÓL * 31 sierpnia 1911

 

Henryk KRYSIAK * 13 kwietnia 1925

 

Konstanty KUJAWSKI * 18 grudnia 1911

 

 Michał KULTYS - rolnik * 2 październik 1910 Brzeźnica, Powiat Kozienice ( albo * 22.10.10)

 

Mieczysław LABIODA * 5 grudnia 1897

 

Józef LAJKOWSKI * 4 listopada 1920

 

Henryk LASZKIEWICS * 8 lipca 1906

 

Henryk ŁUKASIK * 9 czerwca 1924

 

Janusch MAGIERA * 10 lipca 1927

 

Stanisław MASTALERZ * 14 września 1912

 

Maks MATECKI - robotnik rolny  * 15 kwietnia 1923 Krasienin, Powiat Lubatow

 

Jan MICHALSKI  - robotnik * 29 stycznia 1900 Biejków, Powiat Grajec

 

Bronisław MIESIEL * 3 kwietnia 1912

 

Kasimierz MILCZAREK - introligator * 27 czerwca 1911 Jeziorna, Powiat Warszawa

 

Michał NALEŻYTY * 18 sierpnia 1894 Wola Pieczyska

 

Jósef NOWAK - szewc * 22 luty 1882 Staniszewice koło Grajec

 

(albo * 22.02.02) Eugeniusz NOWIŃSKI - fotograf * 12 maja 1916 Warszawa

 

Czesław OCHMAN * 28 czerwca 1914 Szopy

 

Witold PIOTROWSKI * 17 luty 1924

 

Stanisław PIETRZYK * 18 września 1916 Toporów

 

Edward PRUS * 27 października 1912 Czersk, Gmina Grojce

 

Omsiej PRUSAK * 5 maj 1910

 

Witold PYREK * 16 sierpnia 19111

 

Romas RUTKOWSKI  * 7 sierpnia 1900

 

Witold Jerzy RZĄDKOWSKI - księgarz * 5 października 1902

 

Tadeusz SASSEK - robotnik rolny * 7 grudnia 1920 Lannica (albo * 08.12.20)

 

Stanisław SAWICKI * 19 października 1900

 

Jan SKRZECZYNA * 19 grudnia 1911

 

Tadeusz SKRZYPCZAK * 18 października 1918

 

Władysław STĘPIEŃ - szewc * 10 marca 1916 Wielkawieś, Powiat Końskie

 

Stefan SZANAWSKI - kupiec * 2 września 1896 Piaski, Powiat Lublin

 

Władysław TCHOREK * 25 luty 1891

 

Mieczysław TCHORZEWSKI * 15 stycznia 1908

 

Jźzef TENZAK * 21 maja 1922

 

Bronisław WALEKA - robotnik rolny * 13 listopada 1919 Mozolice Male, Powiat Radom

 

Eugeniusz WEJCMAN - monter młynów * 4 marca 1907

 

Feliks WIENCŁAW * 29 października 1902

 

Jan WIŚNIEWSKI * 25 października 1914

 

Józef WOŹNIAK - mechanik samochodowy * 10 września 1901 Michałów

 

Roman WYGANOWSKI - kierowca * 23 październik 1907 Warszawa

 

 

 

* Te nazwiska mają taką pisownię jak księgi zgonów obozu koncentracyjnego Neuengamme. Na kartkach pogrzebowych z 1944 r., jak również na tablicach pamięci te nazwiska są po części pisane inaczej. Kto chciałby porównać ze sobą różne pisownie proszę zajrzeć tutaj: